گوشی‌ای که نباید خرید: نوکیا N9

نوکیا N9

این گوشی، گوشی خاصیه! با این که از وقتی اومد خیلی جاها ازش تعریف کردند، اما تقریبا همشون روی یک نکته تاکید داشتند، اونم این که این گوشی رو نباید خرید! چون نوکیا چند وقت قبل از توزیع این گوشی (که جزء رده‌ی گوشی‌های هوشمند محسوب میشه) اعلام کرد که استراتژیش کلا تغییر کرده و بعد از این توی گوشی‌های هوشمند تمرکزش روی استفاده از ویندزه و قصد ادامه‌ی میگو (MeeGo) رو (حداقل به صورت مشخصی) نداره. در نتیجه، نوکیا N9 اولین و (ظاهرا) آخرین گوشی هوشمندیه که با سیستم‌عامل میگو (در واقع یه نسخه‌ی خاص از میگو به اسم  MeeGo Harmattan که ترکیبیه از سیستم‌عامل پایه‌ی Maemo و واسط کاربر و APIها بر مبنای MeeGo) عرضه شده. و این یعنی که نباید انتظار پشتیبانی نرم‌افزاری چندانی از این گوشی و سیستم‌عامل داشته باشیم. مخصوصا که سیستم‌عامل سیمبین (Symbian) هم عملا توسط نوکیا داره به خاک سپرده میشه (که اون هم مشابه اخیرا مشابه میگو از کتابخانه‌های Qt استفاده می‌کنه و برنامه‌هاشون رو میشه نسبتا با تغییرات کم به هم منتقل کرد). البته Qt هنوز از دنیای موبایل قرار نیست حذف بشه، چون BlackBerry تصمیم گرفته ازش استفاده کنه!

بعد از این قضایا هم که کلا نوکیا از پروژه‌ی MeeGo اومد بیرون و پروژه هم متوقف شد و پروژه‌ی جدید Tizen جایگزین میگو شد. برخلاف میگو، تمرکز Tizen روی پشتیبانی از برنامه‌های html5ه و اون رو به عنوان API اصلی در نظر گرفته. سامسونگ هم به این پروژه پیوسته و احتمالا به زودی گوشی‌های سامسونگ با این سیستم‌عامل به بازار میاند. البته یک عده هم (بدون پشتیبانی تجاری) تصمیم گرفتند پروژه‌ی MeeGo رو ادامه بدند و در حال حاضر اون رو به اسم Mer دارند دنبال می‌کنند.

یه نکته رو هم یادم رفت بگم، اونم این که تمامی این سیستم‌عامل‌ها (MeeGo, Maemo, Tizen و Mer) بر مبنای لینوکس هستند، و برای همینم برای من جالبند! البته اندروید هم از هسته‌ی لینوکس استفاده می‌کنه، اما این سیستم‌عامل‌ها بر خلاف اندروید تشابهات خیلی بیشتری با سیستم‌های گنو/لینوکس که ما روی دسکتاپ استفاده می‌کنیم دارند و از زیرساخت‌های مشابهی استفاده می‌کنند (نه فقط هسته). برای همینم من اینا رو خیلی بیشتر از اندروید دوست دارم!

خلاصه، با این توصیف‌ها به نظر میاد گوشی‌هایی که تقریبا هم قیمت و هم رده‌ی این گوشی هستند مثل گوشی Galaxy S II سامسونگ انتخاب‌های معقول‌تری هستند. این گوشی از اندروید استفاده می‌کنه و سخت‌افزارش هم کمی قوی‌تر از گوشی N9ه و قیمتش هم خیلی بالاتر نیست.

***
من تا الان یه گوشی داشتم، اونم یه سونی اریکسون K510i که انصافا گوشی خوبیه و مدت‌ها برام کار کرد. تو این مدت یه دفعه از کار افتاد که مجبور شدم فلشش کنم و اخیرا یکمی بعضی دکمه‌هاش خوب کار نمی‌کرد. ولی کلا ازش راضی بودم. چند وقتی بود که هی بهم می‌گفتند که گوشیم داغونه و عوضش کنم، ولی من خیلی نیازی نمی‌دیدم. اما از وقتی قرار شد N9 بیاد به این نتیجه رسیدم که اگه بخوام گوشیمو عوض کنم اونو می‌خرم. اما بعد که پروژه میگو این بلاها سرش اومد دیگه شک داشتم. از طرفی هم وقتی گوشی اومد قیمت بالایی داشت (مدل ۱۶ گیگ تقریبا ۹۰۰هزار تومن) که به نظرم نمیرزید.

صفحه‌ی قفل

اما در نهایت، با وجود این که خریدن این گوشی به نظر خیلی عاقلانه نیست، من خریدمش! D: البته سعی کردم یه وقتی که قیمتش نسبتا پایین باشه (با توجه به نوسانات اخیر) بگیرم و در نهایت یه دست دومش (۱۶ گیگابایتی) رو گرفتم. اما الان از خریدم راضیم!
البته من تجربه‌ی کار با یه گوشی هوشمند رو ندارم، و بنابراین نمی‌تونم این گوشی رو با گوشی‌های مشابه دیگه مقایسه کنم. شاید اونا واقعا خیلی بهتر باشند! ولی مهم نیست، به هر حال من دوست نداشتم گوشی آیفون یا گوشی اندرویدی بخرم. و خیلی هم نمی‌تونستم صبر کنم تا گوشی Tizenی بیاد. P:

 خب اول یکمی از مشخصات این گوشی بگم: این گوشی ۲ مدل ۱۶ گیگ و ۶۴ گیگ داره ولی کارت حافظه نمی‌خوره. اول توی ۳ رنگ مشکی، آبی روشن و سرخابی اومد ولی بعدا رنگ سفید براقش (بر خلاف رنگ‌های دیگه که مات هستند) هم فقط تو مدل ۶۴گیگ به بازار اومد. جنس بدنه این گوشی «پلی‌کربنات»ه که فکر کنم تو مایه‌های همون پلاستیک خودمون باشه! ؛) ولی میگن خیلی جنسش عالیه و باش چیزای خیلی مقاومی ساخته میشه... . یکی از خصوصیاتشم اینه که کل بدنه یک رنگه نه این که فقط روش رنگ زده شده باشه (یعنی اگه روش خط بیفته زیرشم همون رنگیه). و بدنش یه‌تیکست. این گوشی یک گوشی (و ظاهرا اولین گوشی؟!) «تمام لمسیه» و روش هیچ دکمه‌ای نیست. فقط ۳تا دکمه

فهرست برنامه‌ها

 کنارش هست: یکی دکمه‌ی روشن‌خاموش (که البته می‌تونه برای کارهای دیگه از جمله قفل کردن یا از قفل درآوردن گوشی هم استفاده بشه) و یکی هم کم و زیاد کردن صدا (۲تا دکمه حسابش کردم). و تنها کاری که فقط با دکمه‌ها میشه انجام داد همون روشن و خاموش کردن گوشیه. پردازندش هم یه پردازنده‌ی تک‌هسته‌ای ۱ گیگاهرتزه. بقیشم اگه دوست داشتین خودتون برین بخونین.

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مورد این گوشی، پشتیبانی نوکیا از اونه (با توجه به این که قرار نیست سیستم‌عاملش توی گوشی‌های دیگه استفاده بشه، حداقل توی گوشی‌های هوشمند نوکیا). خوشبختانه، تا الان ۲ تا به‌روز رسانی عمده برای این گوشی منتشر شده و آخرین نسخه‌ی سیستم‌عاملش، نسخه‌ی ۱.۲ه. و حداقل یه به‌روز رسانی دیگه (احتمالا نسخه‌ی ۱.۳) تو راهه. با وجود این که نوکیا رفت سراغ ویندوز ولی موقع استفاده از این گوشی حس نمی‌کنی که داری از یه سیستم نیمه‌کاره استفاده می‌کنی و واقعا روی سیستم‌عامل این گوشی کار شده. البته من سریعا گوشی رو به ۱.۲ ارتقا دادم و خیلی با نسخه‌های قبلیش کار نکردم. توی نسخه‌ی ۱.۲ امکانات جدیدی هم اضافه شده از جمله قابلیت تشخیص و شناسایی چهره (نه این که فقط محل چهره رو تشخیص بده، بلکه بفهمه این عکس کیه). صفحه‌کلید فارسی هم که برای نسخه‌های قبلی در قالب یه برنامه‌ی

برنامه‌ی AccuWeather

جدا در دسترس بود توی این نسخه به صورت پیش‌فرض وجود داره. و البته زبان خود گوشی رو هم توی نسخه‌ی ۱.۲ میشه فارسی کرد همون‌طور که توی عکس بالا می‌بینین :).

این گوشی واسط کاربری دلپذیری داره! البته همون‌طور که گفتم من نمی‌تونم اون رو با اندروید یا آیفون مقایسه کنم. ولی خب! از کار کردن باهاش و سیستم «swipe»ش راضیم (یعنی شما برای این که از یه برنامه برین به برنامه‌های دیگه، از یک لبه‌ی گوشی انگشتتون رو به سمت داخل می‌کشید. البته اگه از لبه‌ی بالای گوشی بکشید برنامه بسته میشه، اما از لبه‌های دیگه بکشید برنامه بسته نمیشه و می‌تونید همزمان برین سراغ برنامه‌های دیگه) و کار کردن با گوشی رو دوست دارم. سه صفحه‌ی اصلی وجود داره: فهرست برنامه‌ها (عکس بالا)، صفحه‌ای که توش برنامه‌ی فعال یا لیست برنامه‌ها میاد (عکس اول یا عکس سمت چپ)، و صفحه‌ی تاریخ و ساعت و رویدادهای اخیر (عکسش اینجا نیست!). البته یک صفحه‌ی قفل هم داره که بالا سمت چپ هست و توش زمان و عکس پس‌زمینه هست (موقع پخش موسیقی هم موسیقی در حال پخش رو نشون میده و امکان تغییر موسیقی یا قطعش رو میده). و یک صفحه‌ی «Standby» برای مواقع بیکاری که به صورت پیش‌فرض تماما سیاهه و فقط روش ساعت رو نشون میده و اتفاقات جدید رو (مثلا پیامک یا تماس یا ایمیل جدید اگه اومده باشه نشون میده که اومده!).

حالا می‌رسیم به بحث برنامه‌ها، که شاید یکی از مهم‌ترین دلایلی باشه که نوکیا N9 رو «نباید خرید». خود گوشی به صورت پیش‌فرض با یک سری برنامه‌ی مفید میاد از جمله: برنامه‌ی AccuWeather که تو عکس بالا هست، یه مرورگر بر مبنای webkit، کلاینت ایمیل، تقویم و ساعت، برنامه‌ی پخش موسیقی و نمایش اسناد pdf، Open Document و word و excel، نقشه‌های Ovi (از جمله نقشه‌ی ایران و شهر‌های بزرگ اون) با قابلیت مسیریابی، rssخوان، کلاینت‌های: skype, twitter, facebook, youtube, ap mobile، و بازی‌های Angry Birds, RF2011, RealGolf, NFS Shift و GOF2.
جدا از این برنامه‌ها، برنامه‌های زیادی هم میشه از اینترنت (از جمله Nokia Store) اضافه کرد. اما با توجه به آینده‌ی نسبتا تاریک این سیستم‌عامل، کسی حاضره برای این سیستم‌عامل برنامه تولید کنه مشابه برنامه‌های اندروید یا آیفون؟ حقیقت اینه که نه، و تعداد برنامه‌های این گوشی اصلا با برنامه‌های اندروید یا آیفون قابل مقایسه نیست. و منم وقتی گوشی رو می‌خریدم خیلی این قضیه برام مهم نبود. اما خوشبختانه، تا این لحظه خیلی کمبود خاصی حس نکردم. با این که تعداد برنامه‌ها زیاد نیست، اما در اکثر کاربردها تعداد خیلی مهم نیست و مهم اینه که کارایی مورد نیاز رو داشته باشی. بعضی جاها تعداد مهمه، مثلا توی بازی چون تنوع زیادی داره. اما توی کاربردهای دیگه خیلی اوضاع بد نیست. چند تا نکته این‌جا هست: خیلی برنامه‌های n900 احتمالا به n9 انتقال پیدا می‌کنند، برنامه‌های زیادی برای symbian هست که میشه یه سریش رو با تغییرات نسبتا کم به n9 انتقال داد، و این که n9 از برنامه‌های html5 هم پشتیبانی می‌کنه بنابراین احتمالا برنامه‌هایی که برای گوشی‌های وبی مثل Tizen میاد رو بشه به n9 هم انتقال داد. علاوه بر اون، اون شباهت میگو به سیستم‌های رومیزی گنو/لینوکسی این‌جا به درد می‌خوره: اکثر برنامه‌های رومیزی به صورت «بالقوه» برنامه‌های n9 می‌تونن باشن! نمونش اجرای VLC روی گوشی N9ه! مخصوصا وقتی در نظر بگیریم که توزیع‌هایی مثل فدورا و دبیان به طور تقریبا کامل می‌تونن برای این پردازنده کامپایل بشند.
اما خب، در مورد برنامه‌هایی که دست یک شرکت هستند اینجا به مشکل برمی‌خوریم. شرکت‌ها رو نمیشه مجبور کرد برای این سیستم‌عامل هم برنامه تولید کنند، و با توجه به گستردگی کم اون احتمالا هم این کار رو نکنند. برای همین، شاید هیچ وقت کلاینت Shazam برای این گوشی نیاد. یا خیلی سرویس‌های دیگه. در نتیجه، واقعا نمیشه این گوشی رو خیلی به کسی توصیه کرد! راستی یادم رفت بگم این گوشی از J2ME هم پشتیبانی نمی‌کنه، برای همین برنامه‌های جاوایی موبایلی رو نمیشه روش اجرا کرد. (اما میشه JaveSE Embedded روش اجرا کرد، در نتیجه یه سری برنامه‌های جاوای دسکتاپی رو می‌تونه اجرا کنه). البته یک سری برنامه‌های جاوای موبایلی رو هم با MicroEmulator میشه توش اجرا کرد.
گذشته از مورد بالا اوضاع خیلی هم بد نیست: Firefox (Fennec) + Flash، فرهنگ لغت، دانلود منیجر!، مدیر فایل، پخش کننده رادیو fm، قبله/قطب‌نما، ebook خوان، بارکد/qrcodeخوان، ضبط صدا، تقویم فارسی،‌ عکس برداری پانوراما، ویرایش عکس، سفارشی‌سازی یک سری تنظیمات، قرآن، کلاینت identica و غیره وجود دارند. ولی خب، آخرش احتمالا خیلی جاها اثری از پشتیبانی این گوشی نمی‌بینید. :)

ولی من گوشیم رو دوست دارم! مخصوصا که میشه جزء گوشی‌های developer friendly محسوبش کرد. خودش یه developer mode داره که وقتی فعال بشه یه سری امکانات اضافه میشه (مثلا یک ترمینال، و قابلیت اتصال ssh به گوشی) و میشه یه سری محدودیت‌ها رو برداشت. علاوه بر اون، کد هسته هم موجوده و میشه گوشی رو با اون هسته توی «حالت باز» یا Open Mode آورد بالا و کلیه‌ی محدودیت‌ها رو برداشت (پروژه‌هایی مثل inception هم تکمیل کننده‌ی قضیه هستند). و به خاطر همین قضیه پروژه‌ی اجرای آندروید روی N9 هم در جریانه و می‌تونه یه سیستم بوت دوگانه داشته باشه که بشه موقع روشن کردن گوشی انتخاب کرد که با اندروید بیاد بالا یا با میگو. (البته اندروید روی n9 فعلا در مرحله‌ی آلفاست و کامل کار نمیکنه). از طرف دیگه، تقریبا خوشبینم که بشه Tizen رو هم روی این گوشی آورد بالا، یا حداقل (و حتی بهتر از اون!) بشه برنامه‌های Tizen رو روی سیستم‌عامل این گوشی اجرا کرد (با توجه به این که این سیستم‌عامل پشتیبانی از برنامه‌های وب‌بیس رو داره).